Globalny krajobraz bogactwa nieustannie ewoluuje, charakteryzując się znacznymi dysproporcjami i zmieniającymi się trendami w poszczególnych krajach. Najnowsza kompleksowa analiza zawarta w raporcie UBS Global Wealth Report 2025 wskazuje na dynamiczne zmiany w realnym bogactwie na osobę dorosłą, skorygowanym o inflację, ujawniając zarówno znaczący wzrost, jak i zauważalne kurczenie się zasobów w różnych gospodarkach. Zrozumienie tych ruchów wymaga skupienia się nie tylko na prostych średnich, ale także na danych dotyczących mediany zamożności, które dostarczają dokładniejszego obrazu, niwelując zniekształcający wpływ ekstremalnych wartości odstających, co pozwala na głębsze spojrzenie w dobrobyt ekonomiczny szerszej populacji.
- Globalny krajobraz zamożności jest dynamiczny, a mediana zamożności oferuje dokładniejszy obraz niż średnia.
- Większość krajów europejskich odnotowała wzrost mediany zamożności na osobę dorosłą w latach 2023–2024, z Węgrami na czele (+18,6%).
- Turcja doświadczyła największego spadku mediany zamożności w Europie w latach 2023–2024 (-20,9%).
- W perspektywie długoterminowej (2020–2024) Cypr wykazał najwyższy wzrost (+43,9%), podczas gdy Austria odnotowała znaczący spadek (-18%).
- Różnice między zmianami mediany a średniej zamożności wskazują na zróżnicowane wzorce akumulacji bogactwa.
Ostatnie zmiany w zamożności Europy (2023-2024)
W latach 2023–2024 większość krajów europejskich odnotowała wzrost mediany zamożności na osobę dorosłą. Węgry przewodziły temu wzrostowi z imponującym wynikiem 18,6%, a tuż za nimi uplasowały się Litwa (16,9%), Szwecja (15,3%) oraz Włochy i Łotwa (po 15%). Z kolei tylko dwa kraje spośród państw członkowskich UE, krajów kandydujących, członków EFTA i Wielkiej Brytanii zanotowały spadki. Turcja odnotowała ostry spadek mediany zamożności o 20,9%, natomiast Belgia doświadczyła umiarkowanego spadku o 5,6%. Wśród pięciu największych gospodarek Europy, Włochy odnotowały najwyższy realny wzrost na poziomie 15%, znacznie przewyższając Wielką Brytanię, która odnotowała najniższy wzrost (5,3%). Francja (10,3%), Niemcy (9,5%) i Hiszpania (9%) zanotowały umiarkowane wzrosty. Szwajcaria, najbogatszy kraj Europy pod względem zamożności na osobę dorosłą, odnotowała wzrost o 7,7%, a inne kraje nordyckie również przekroczyły 10% wzrostu. Poza Europą, Korea Południowa (13,9%), Australia (10,7%), Kanada (9,6%) i Japonia (8,6%) odnotowały znaczące zyski, podczas gdy USA wykazały bardziej umiarkowany wzrost o 2,3%. Chiny i Rosja odnotowały jednak spadki mediany zamożności odpowiednio o 6,3% i 8,2%.
Kurczenie się zamożności w Turcji: Dogłębna analiza
Znaczący spadek zamożności w Turcji na osobę dorosłą wymaga bliższego zbadania. Profesor Hakan Kara z Uniwersytetu Bilkent, były główny ekonomista Centralnego Banku Turcji, przypisuje ten trend dynamice gospodarczej obserwowanej w ciągu poprzednich pięciu lat. Wyjaśnia, że w latach 2020–2023 środowisko charakteryzujące się obfitością kredytów i wyjątkowo niskimi realnymi stopami procentowymi napędzało znaczny wzrost cen aktywów. Okres ten ułatwił znaczne przeniesienie bogactwa od oszczędzających do kredytobiorców oraz od gospodarstw domowych o stałych dochodach do korporacji, dynamikę tę dodatkowo wzmocnił program depozytów chronionych przed zmianami kursów walut (KKM). W miarę nasilania się nierówności majątkowych, tylko ograniczony segment populacji, głównie ci z dostępem do kredytów lub posiadający wcześniejsze oszczędności, mógł skorzystać na boomie cen aktywów. W połowie 2023 roku, wraz z normalizacją stóp procentowych, rozpoczęła się realna korekta cen aktywów, prowadząc do odpowiadającego jej erozji realnego bogactwa, ponieważ ceny nieruchomości, gruntów, akcji i obligacji spadły w ujęciu realnym. Profesor Kara postrzega okres 2023–2024 jako niezbędną korektę trendów z lat 2020–2022.
Długoterminowe trendy: Zmiany w zamożności w perspektywie pięciu lat (2020-2024)
Analiza realnych zmian w medianie zamożności na osobę dorosłą od początku 2020 do końca 2024 roku ujawnia szersze, długoterminowe wzorce. Austria wyróżnia się jako znaczący wyjątek, doświadczając 18% spadku mediany zamożności na osobę dorosłą. Holandia (-2,3%) i Estonia (-0,1%) również odnotowały spadki. W przeciwieństwie do tego, Cypr odnotował najwyższy wzrost w Europie, wynoszący 43,9%, a za nim uplasowały się Dania, Łotwa i Litwa, każda z zyskami przekraczającymi 30%. Realna mediana zamożności na osobę dorosłą wzrosła również o ponad 25% na Malcie, w Słowenii, Norwegii, Bułgarii i Portugalii. Wśród pięciu największych gospodarek Europy, Niemcy odnotowały najwyższy wzrost na poziomie 20,1%, podczas gdy Włochy zanotowały najniższy – 4,7%. Hiszpania (17,8%) i Wielka Brytania (16,3%) wykazały silny wzrost, a Francja doświadczyła umiarkowanego wzrostu o 10,5%. Globalnie, główne kraje pozaeuropejskie odnotowały znaczący wzrost mediany zamożności, z USA na czele (45,8%), a za nimi Rosją (35,1%) i Koreą Południową (31%).
Zrozumienie rozbieżności: Mediana a średnia zamożność
Podczas gdy mediana zamożności oferuje bardziej demokratyczny obraz, średnia zamożność dostarcza innej perspektywy, a ich rozbieżność może być uderzająca. W kilku krajach zmiany średniej i mediany zamożności na osobę dorosłą znacznie się różniły. Na przykład Szwajcaria odnotowała nieznacznie ujemny wzrost średniej zamożności na osobę dorosłą w porównaniu do 14% wzrostu mediany zamożności. Podobnie, Włochy zgłosiły średni spadek o 10% w porównaniu do prawie 5% wzrostu mediany zamożności. Te dysproporcje sugerują wolniejsze gromadzenie bogactwa na wyższych krańcach spektrum w porównaniu do środkowej części rozkładu zamożności. Raport zauważa, że kurczenie się realnej średniej zamożności było często przypisywane wysokiej inflacji, szczególnie w Austrii, Belgii i Holandii, a w mniejszym stopniu we Włoszech. Wzrost populacji dorosłych również przyczynił się do tych trendów, zwłaszcza w Holandii i, w mniejszym stopniu, w Szwajcarii, gdzie deprecjacja waluty była również głównym czynnikiem. Podkreśla to znaczenie analizowania zarówno danych dotyczących mediany, jak i średniej, aby zrozumieć subtelne zmiany w dystrybucji zamożności narodu oraz czynniki ekonomiczne wpływające na różne segmenty jego populacji.
Marek to redaktor, który z zamiłowaniem śledzi zmiany na rynkach finansowych, a jego prace są synonimem rzetelności i głębokiej analizy. W artykułach publikowanych na bizner.pl Marek nie tylko precyzyjnie analizuje trendy, ale potrafi także rozładować napięcie – jego lekki humor sprawia, że nawet najcięższe tematy stają się bardziej przystępne. Jego podejście do dziennikarstwa finansowego to połączenie pasji, solidnych badań i odrobiny dystansu, dzięki czemu czytelnicy zawsze mogą liczyć na wartościową, a jednocześnie przyjemną lekturę.