Sąd apelacyjny podtrzymuje Lisę Cook w Fed, odrzucając próbę Trumpa.

W znaczącym rozwoju prawnym, wpływającym na autonomię amerykańskiego banku centralnego, sąd apelacyjny niedawno potwierdził stanowisko Lisy Cook jako członka zarządu Rezerwy Federalnej. Orzeczenie to skutecznie odrzuca bezprecedensową próbę usunięcia urzędującego urzędnika Fed przez administrację prezydenta Donalda Trumpa, co jest szczególnie krytyczne, gdy bank centralny przygotowuje się do kluczowej decyzji w sprawie stóp procentowych. Konflikt ten podkreśla głęboko zakorzenione obawy dotyczące długotrwałej niezależności politycznej Rezerwy Federalnej oraz ustalonych ram prawnych regulujących jej członków zarządu.

Oczekuje się, że administracja Trumpa szybko zwróci się do Sądu Najwyższego o interwencję po poniedziałkowej decyzji sądu apelacyjnego, dążąc do usunięcia Cook ze stanowiska. To wyzwanie prawne rozwija się w momencie, gdy rozpoczyna się dwudniowe posiedzenie Fed, mające na celu określenia kolejnego ruchu w sprawie stóp procentowych. Oddzielny pozew Cook, mający na celu trwałe zablokowanie jej usunięcia, kontynuuje swój bieg przez sądy, podkreślając złożony krajobraz prawny otaczający ten spór.

Kampania Białego Domu mająca na celu usunięcie członka zarządu Cook stanowi bezprecedensową próbę przekształcenia siedmioosobowego zarządu Fed, instytucji specjalnie zaprojektowanej do działania niezależnie od codziennych nacisków politycznych. Historycznie żaden prezydent nigdy nie zdołał zwolnić urzędującego członka zarządu Fed w 112-letniej historii agencji, co podkreśla nadzwyczajny charakter obecnej sytuacji.

Konsekwencje dla niezależności Fed i polityki gospodarczej

Próba usunięcia Cook jest powszechnie postrzegana przez prawników jako bezpośrednie zagrożenie dla tradycyjnej niezależności politycznej Fed. Ekonomiści generalnie opowiadają się za niezależnymi bankami centralnymi, wierząc, że są one lepiej przygotowane do wdrażania niepopularnych, ale koniecznych polityk, takich jak podnoszenie stóp procentowych w celu zwalczania inflacji, bez ponoszenia natychmiastowych konsekwencji politycznych. Wielu ekonomistów wyraża obawę, że gdyby Fed znalazł się pod bezpośrednią kontrolą Białego Domu, mógłby być naciskany do utrzymywania niższych stóp procentowych, niż uzasadniają to podstawy ekonomiczne, potencjalnie przyspieszając inflację i zwiększając długoterminowe koszty pożyczek, w tym kredytów hipotecznych i samochodowych. Inwestorzy, przewidując przyszłą inflację, mogliby żądać wyższych rentowności obligacji, zwiększając koszty pożyczek zarówno dla rządu USA, jak i dla całej gospodarki.

Zbieżnie z tymi wydarzeniami, Republikanie w Senacie potwierdzili Stephena Mirana, nominata prezydenta Trumpa na wolne miejsce w zarządzie Fed. Miran, który przewodniczy Radzie Doradców Ekonomicznych Białego Domu, oświadczył, że weźmie bezpłatny urlop z tej roli podczas pełnienia funkcji w zarządzie Fed, co oznacza pierwszy raz od dziesięcioleci, kiedy urzędnik władzy wykonawczej zajmuje stanowisko w banku centralnym. Miran został powołany na kadencję wygasającą w styczniu.

Pomimo trwającego sporu prawnego, komitet Fed ustalający stopy procentowe przystąpi do zaplanowanego posiedzenia. Komitet, składający się ze wszystkich siedmiu członków zarządu i 12 prezesów banków regionalnych, zadecyduje o polityce monetarnej. Dwunastu z tych 19 urzędników – wszyscy siedmiu członków zarządu plus pięciu prezesów regionalnych, którzy głosują rotacyjnie – odda głosy w sprawie krótkoterminowej stopy procentowej banku centralnego. Prezes Jerome Powell wskazał w zeszłym miesiącu, że Fed prawdopodobnie obniży swoją kluczową stopę na tym posiedzeniu, z około 4,3% do 4,1%, co mogłoby dodatkowo obniżyć inne koszty pożyczek, które już spadają w oczekiwaniu na taki ruch.

Bitwa prawna i zarzuty oszustwa hipotecznego

Prezydent Trump początkowo dążył do usunięcia Cook 25 sierpnia, powołując się na oskarżenia o oszustwo hipoteczne. Zarzuty te, nagłośnione przez nominata Trumpa Billa Pulte’a, wynikały z rzekomego zgłoszenia przez Cook dwóch nieruchomości jako „głównych miejsc zamieszkania” w lipcu 2021 roku, przed jej dołączeniem do zarządu. Takie roszczenia mogą skutkować niższymi stopami kredytów hipotecznych i mniejszymi wkładami własnymi. Cook konsekwentnie zaprzeczała tym zarzutom.

Sąd apelacyjny, w decyzji 2-1, orzekł, że prawa Cook do należytego procesu zostały naruszone, ponieważ administracja nie zapewniła jej formalnej możliwości odpowiedzi na zarzuty. To ustalenie jest zgodne z wcześniejszym orzeczeniem sędzi Sądu Okręgowego USA Jia Cobb, która stwierdziła, że administracja nie spełniła wymogu prawnego zwolnienia członka zarządu Fed „z uzasadnionej przyczyny”. Sędzia Cobb stwierdziła, że taka przyczyna jest ograniczona do niewłaściwego postępowania popełnionego podczas pełnienia funkcji, zauważając, że Cook dołączyła do zarządu Fed dopiero w 2022 roku. Dokumenty uzyskane przez The Associated Press wydają się potwierdzać obronę Cook, wskazując, że określiła swoje mieszkanie w Atlancie jako „dom wakacyjny” w kosztorysie kredytu z maja 2021 roku oraz jako „drugi dom” w formularzu weryfikacji bezpieczeństwa. Mimo to prawnicy Trumpa argumentowali w swoim pilnym odwołaniu, że nawet postępowanie sprzed powołania mogłoby „bezspornie podważyć wiarygodność Cook” jako strażnika stóp procentowych i gospodarki.

Prezydent Trump często krytykował prezesa Powella i innych członków komitetu Fed ustalającego stopy procentowe za to, że nie obniżają krótkoterminowej stopy procentowej bardziej agresywnie. Opowiadał się za stopą tak niską jak 1,3%, co jest stanowiskiem niepopieranym przez urzędników Fed ani większość ekonomistów. Lisa Cook, stypendystka Marshall z dyplomami Uniwersytetu Oksfordzkiego i Spelman College, wcześniej wykładała na Michigan State University i Harvard University’s Kennedy School of Government. Jest godna uwagi jako pierwsza czarnoskóra kobieta, która pełniła funkcję członka zarządu Rezerwy Federalnej.