Ostatnia reforma brytyjskiego systemu akcyzowego na alkohol, obowiązująca od lutego 2025 roku, stanowi znaczącą zmianę w opodatkowaniu dla branży winiarskiej. Przejście z opłaty opartej na objętości na taką, której wysokość jest determinowana zawartością alkoholu (ABV), ma na celu dopasowanie do celów zdrowia publicznego, jednocześnie kształtując dynamikę rynku zarówno dla krajowych, jak i międzynarodowych producentów i konsumentów wina. Nowe ramy kończą trwającą 18 miesięcy tymczasową koncesję, która pozwoliła branży na dostosowanie się do nadchodzących zmian.
- Nowa matryca akcyzowa w Wielkiej Brytanii wchodzi w życie w lutym 2025 roku, zmieniając system opodatkowania win z wolumetrycznego na oparty na zawartości alkoholu (ABV).
- Wina o wyższej zawartości alkoholu (12.5-14.5% ABV) podlegają zwiększonym opłatom, podczas gdy te z niższą (11.5-12.4% ABV) mogą odnotować niewielkie obniżki.
- Jest to kontynuacja podwyżek akcyzy z sierpnia 2023 roku i poprzedza wprowadzenie opłat z tytułu Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (EPR).
- Rynek wina w Wielkiej Brytanii, o wartości około 12,3 mld GBP, jest w 99% zależny od importu.
- Producenci z cieplejszych klimatów (np. Hiszpania, południowe Włochy, Australia) są najbardziej dotknięci, ponieważ ich wina naturalnie mają wyższe ABV.
- Większość importerów wina w Wielkiej Brytanii gromadziła zapasy przed zmianami, co może tymczasowo złagodzić wzrost cen dla konsumentów.
Wpływ na Obliczenie Akcyzy i Rynek
Zrewidowane obliczanie akcyzy oznacza, że wina o zawartości alkoholu od 11,5% do 14,5% ABV nie podlegają już jednolitej stawce ryczałtowej. Zamiast tego, akcyza na wina o zawartości alkoholu od 12,5% do 14,5% ABV wzrosła, natomiast wina o zawartości od 11,5% do 12,4% ABV mogą odnotować niewielką obniżkę akcyzy. Na przykład, butelka wina o zawartości 13% ABV obciążona jest obecnie podatkiem wyższym o 0,21 GBP, co daje łączną kwotę 2,88 GBP, w porównaniu do stawek sprzed lutego. Wynika to z poprzedzającej korekty podatkowej z sierpnia 2023 roku, która już podniosła akcyzę na wina niemusujące w przedziale 11,5-14,5% ABV o 0,44 GBP za butelkę. Te podwyżki akcyzy są potęgowane przez nadchodzące opłaty z tytułu Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (EPR), które są oparte na wadze opakowania i dodają dalszą presję kosztową na łańcuch dostaw.
Geograficzne Aspekty Zmian
Zmiana w opodatkowaniu ma wyraźne ukierunkowanie geograficzne, uderzając przede wszystkim w producentów z cieplejszych klimatów. Winogrona uprawiane w bardziej słonecznych regionach naturalnie gromadzą więcej cukru, który fermentuje w wyższą zawartość alkoholu, co skutkuje mocniejszymi winami. W konsekwencji, wina o zawartości alkoholu 13,5-15% ABV, powszechnie pochodzące z Hiszpanii, południowych Włoch, Argentyny, USA i Australii (w tym odmiany takie jak Grenache, Shiraz i niektóre Chardonnays z USA), napotykają największe podwyżki akcyzy. Odwrotnie, regiony znane z białych win o średniej lub niskiej zawartości alkoholu (10-11,5% ABV), takie jak Muscadet, Soave i Pinot Grigio z chłodniejszych obszarów, np. Francji, północnych Włoch i Niemiec, są mniej dotknięte.
Reakcje Rynku i Konsumentów
Chociaż same winiarnie nie płacą akcyzy na alkohol – obowiązek ten spoczywa na importerach – przewiduje się, że w dłuższej perspektywie wpłynie to na zachowania rynkowe. Wczesne sygnały od importerów wskazują na zróżnicowane skutki: niektórzy przewidują spadek sprzedaży hiszpańskich czerwonych win o wysokiej zawartości alkoholu, podczas gdy inni spodziewają się stałego popytu na włoskie wina, ale z rosnącą preferencją dla opcji o niższej zawartości alkoholu. Postrzegana wartość win hiszpańskich, portugalskich i włoskich pozostaje silna, częściowo przypisywana niższym kosztom pracy w tych krajach w porównaniu do regionów takich jak Francja. Wina południowoafrykańskie są również cenione za konkurencyjną wartość.
Brytyjski rynek wina, szacowany przez Wine and Spirit Trade Association (WSTA) na około 12,3 miliarda funtów w 2024 roku, jest silnie uzależniony od importu, a produkcja krajowa stanowi zaledwie około 1% konsumpcji. W 2024 roku Wielka Brytania zaimportowała 1,6 miliarda litrów wina, głównie z Australii, Francji, Włoch i Hiszpanii. Wielu importerów strategicznie zgromadziło zapasy wina przed zmianami wprowadzonymi 1 lutego, co może tymczasowo złagodzić natychmiastowe podwyżki cen dla konsumentów. Jednakże, jeśli detaliści przeniosą pełne opłaty, konsumenci mogą odczuć korekty cen. Na przykład, lampka 250 ml wina niemusującego o zawartości 13% ABV może kosztować około 0,08 GBP więcej. Chociaż wydaje się to skromne, kumulatywne podwyżki w całym łańcuchu dostaw mogą prowadzić do bardziej znaczących podwyżek cen detalicznych, potencjalnie wpływając na wzorce zakupowe konsumentów.
Globalne Trendy i Przyszłość Branży
W skali globalnej branża winiarska stoi w obliczu znaczących wyzwań, w szczególności nadwyżki wina w połączeniu ze spadkiem wskaźników konsumpcji. Chociaż produkcja nieco spadła w ostatnich latach, podaż nadal przewyższa popyt. Ten globalny kontekst, w połączeniu z ewoluującymi politykami podatkowymi, skłania wielu dużych producentów na całym świecie do eksploracji i rozwoju produktów o niższej zawartości alkoholu. Trend ten jest zgodny z szerszą zmianą społeczną w kierunku moderowania spożycia alkoholu. Aby dalej wspierać tę ewolucję rynku, branża opowiada się za reformami regulacyjnymi w Wielkiej Brytanii, mającymi na celu harmonizację standardów etykietowania win o niższej zawartości alkoholu z przepisami Unii Europejskiej, co mogłoby usprawnić produkcję i pakowanie dla międzynarodowych dostawców.
Adam to doświadczony redaktor z pasją do finansów i inwestycji. Od ponad dekady zgłębia tajniki rynków kapitałowych, a jego analityczne spojrzenie i rzetelność przyciągają wiernych czytelników serwisu bizner.pl. Znany z umiejętności wyjaśniania nawet najbardziej zawiłych zagadnień, Adam potrafi wpleść odrobinę humoru, szczególnie gdy opowiada o zmienności kryptowalut – bo kto powiedział, że rynek nie może być zabawny? Jego teksty łączą profesjonalizm z nutką lekkości, co sprawia, że każdy artykuł to nie tylko dawka wiedzy, ale też chwila uśmiechu.