Zrozumienie rzeczywistej wartości zarobków w Europie może być złożonym zadaniem, ponieważ kwota, która faktycznie wpływa na konto bankowe, często nazywana 'wynagrodzeniem netto’ lub 'płacą na rękę’, znacznie różni się na całym kontynencie. Ta różnica nie jest jedynie akademicka; ma ona głęboki wpływ na siłę nabywczą i jakość życia poszczególnych osób. Głównymi przyczynami tych rozbieżności są krajowe polityki podatkowe i obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne. Ponadto, niektóre kraje oferują zasiłki rodzinne, które mogą znacznie zwiększyć dochód netto, czyniąc skład gospodarstwa domowego kluczowym czynnikiem w ostatecznym wyliczeniu.
Aby zapewnić jasność w tym złożonym krajobrazie, analitycy finansowi często badają różne struktury gospodarstw domowych. Poniższe dane opierają się na osobach zarabiających 100% średniej krajowej płacy za rok 2024. Ważne jest, aby zauważyć, że zarobki netto są obliczane poprzez odjęcie podatków i składek na ubezpieczenia społeczne pracownika od płacy brutto, a następnie dodanie wszelkich stosownych świadczeń rodzinnych na dzieci pozostające na utrzymaniu.
Wariacje w scenariuszach gospodarstw domowych
1. Osoba samotna bez dzieci
Dla osoby samotnej bez dzieci w UE, średnie wynagrodzenie netto w 2024 roku wynosi około 68,6% ich płacy brutto. Oznacza to, że z każdego zarobionego 1000 euro, około 686 euro pozostaje po odliczeniach, a 314 euro jest przeznaczane na podatki i ubezpieczenia społeczne. W 31 krajach europejskich (w tym członków UE, Szwajcarii, Norwegii, Islandii i Turcji), ten wskaźnik wykazuje szeroki zakres.
- Niższe wskaźniki płacy na rękę: W siedmiu krajach pracownicy zachowują mniej niż dwie trzecie swojej płacy brutto. Należą do nich: Belgia (60,3%), Litwa (61,8%), Niemcy (62,6%), Rumunia (63,1%), Dania (64,3%), Słowenia (64,4%) i Węgry (66,5%).
- Wyższe wskaźniki płacy na rękę: Z kolei dziesięć krajów pozwala pracownikom zatrzymać co najmniej 75% swoich zarobków brutto, co czyni je bardziej korzystnymi pod względem płacy netto. Cypr przewodzi z 84,4%, a następnie Szwajcaria (80,1%). Inne kraje z wysokimi wynikami to Estonia (79,5%), Czechy (79%), Bułgaria (77,6%), Hiszpania (77,5%), Szwecja (76,9%), Słowacja (75,9%), Polska (75,9%) i Portugalia (75%). Dla porównania, wskaźnik dla Francji wynosi 71,9%, a dla Włoch 69,6%.
2. Para z jednym żywicielem rodziny i dwójką dzieci
Wskaźniki płacy netto dla par z jednym żywicielem rodziny i dwójką dzieci wykazują znaczne zmiany, podkreślając wpływ polityk prorodzinnych. Średnia UE w tym scenariuszu wzrasta do 82,6%. Szczególnie wyróżniają się Słowacja (107,1%) i Polska (102,5%), gdzie zarobki netto mogą faktycznie przekraczać zarobki brutto. Zjawisko to jest przypisywane nie tylko znacznym zasiłkom rodzinnym, ale także wprowadzeniu systemów „ujemnego podatku dochodowego”, odzwierciedlając silne wsparcie rządowe dla rodzin.
Inne kraje z wysokimi wskaźnikami (powyżej 90%) to Szwajcaria, Czechy, Luksemburg i Portugalia. Na dolnym końcu, Rumunia (70,4%), Turcja, Dania i Finlandia wykazują wskaźniki poniżej 75%.
Największe wzrosty w porównaniu do osób samotnych bez dzieci odnotowano na Słowacji (+31,2 punktu procentowego), w Polsce (+26,6 pp), Luksemburgu (+22,4 pp) i Belgii (+19,8 pp). Niektóre kraje, takie jak Turcja, nie odnotowały zmian, podczas gdy inne, takie jak Grecja, Cypr, Finlandia, Norwegia i Szwecja, zanotowały minimalne wzrosty.
3. Para z dwoma żywicielami rodziny i dwójką dzieci
Dla par z dwoma żywicielami rodziny i dwójką dzieci, średni wskaźnik płacy netto w UE wynosi 73,6% zarobków brutto, wahając się od 65,8% w Belgii do 88,9% na Słowacji. W porównaniu do osób samotnych bez dzieci, wskaźnik pozostaje stabilny w Turcji i Grecji. Słowacja ponownie odnotowała najwyższy wzrost o 13 punktów procentowych.
Jednakże, tylko osiem krajów odnotowało wzrost przekraczający 5 punktów procentowych, co sugeruje, że chociaż zasiłki rodzinne istnieją, często nie zapewniają one znacznego zwiększenia ogólnej płacy netto dla gospodarstw domowych z dwoma dochodami i dziećmi.
Rzeczywiste kwoty wynagrodzeń w Europie
Poza wskaźnikami, rzeczywiste wartości pieniężne wynagrodzeń oferują inną perspektywę na nierówności ekonomiczne. W UE, osoba samotna bez dzieci zarabiająca średnie wynagrodzenie otrzymuje na rękę około 29 573 euro rocznie z dochodu brutto w wysokości 43 105 euro.
- Wysokie wynagrodzenia netto: Szwajcaria jest znaczącym wyjątkiem, z rocznymi zarobkami netto przekraczającymi 85 000 euro (z kwot brutto powyżej 100 000 euro). Islandia i Luksemburg również zgłosiły zarobki netto powyżej 50 000 euro. Holandia, Norwegia, Dania, Irlandia i Austria przekroczyły próg 40 000 euro.
- Niższe wynagrodzenia netto: Bułgaria (11 074 euro) i Turcja (11 440 euro) odnotowały najniższe wynagrodzenia netto w tym scenariuszu.
Dla pary z jednym żywicielem rodziny i dwójką dzieci, roczne zarobki netto wahały się od 11 440 euro w Turcji do 98 835 euro w Szwajcarii, przy średniej UE wynoszącej 35 656 euro. Ten scenariusz zazwyczaj wiąże się ze wzrostem płacy netto o 7083 euro w porównaniu do osoby samotnej bez dzieci, przy założeniu tej samej płacy brutto.
W scenariuszu pary z dwoma żywicielami rodziny i dwójką dzieci, zarobki netto wahały się od 22 880 euro w Turcji do 178 553 euro w Szwajcarii, przy średniej UE wynoszącej 63 523 euro.
Te dane łącznie ilustrują znaczną nierówność dochodów, która utrzymuje się w krajobrazie europejskim, będącą pod znaczącym wpływem krajowych reżimów podatkowych i polityk społecznych.
Adam to doświadczony redaktor z pasją do finansów i inwestycji. Od ponad dekady zgłębia tajniki rynków kapitałowych, a jego analityczne spojrzenie i rzetelność przyciągają wiernych czytelników serwisu bizner.pl. Znany z umiejętności wyjaśniania nawet najbardziej zawiłych zagadnień, Adam potrafi wpleść odrobinę humoru, szczególnie gdy opowiada o zmienności kryptowalut – bo kto powiedział, że rynek nie może być zabawny? Jego teksty łączą profesjonalizm z nutką lekkości, co sprawia, że każdy artykuł to nie tylko dawka wiedzy, ale też chwila uśmiechu.