Brytyjska Izba Handlowa: powrót do pracy dla chorych wzmocni gospodarkę

Brytyjska Izba Handlowa wzywa rząd Wielkiej Brytanii do wdrożenia strategicznych środków mających na celu reintegrację osób z problemami zdrowotnymi na rynku pracy, identyfikując to jako kluczowy czynnik zwiększający krajową produktywność i łagodzący presję fiskalną. Obecna sytuacja, w której prawie 2,8 miliona osób, czyli około 7% siły roboczej, jest nieobecnych z powodu długotrwałej choroby, stanowi znaczący koszt ekonomiczny, szacowany na 130 miliardów funtów utraconej produkcji. Jest to niekorzystne w porównaniu z krajami takimi jak Japonia, gdzie wskaźnik absencji z powodu długotrwałej choroby wynosi znacznie niższe 3,5%.

Rozwiązanie tego wzrostu nieaktywności ekonomicznej, który nasilił się od czasu pandemii, jest proponowane jako kluczowa strategia stymulowania anemicznego wzrostu PKB Wielkiej Brytanii, co jest deklarowanym celem obecnej administracji. Shevaun Haviland, Dyrektor Generalna Brytyjskich Izb Handlowych, podkreśliła, że wspieranie utrzymania talentów i powrotu do zatrudnienia jest nierozerwalnie związane z ogólną witalnością gospodarczą, zauważając, że „dowody są również jasne, że praca jest dobra dla zdrowia”.

Pracodawcy wyrażają silne pragnienie stawienia czoła temu wyzwaniu, jednak napotykają znaczące przeszkody, w tym rosnące koszty operacyjne i złożoność istniejących ram wsparcia, szczególnie wpływające na małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP). Raport podkreśla, że młodsze grupy demograficzne, w wieku od 16 do 24 lat, są nieproporcjonalnie dotknięte problemami zdrowia psychicznego, które utrudniają im zaangażowanie w zatrudnienie, co jest trendem częściowo przypisywanym ograniczeniom społecznym związanym z pandemią. W drugim kwartale roku 12,8% osób w tej grupie wiekowej nie było zaangażowanych w edukację, zatrudnienie ani szkolenia.

Aby ułatwić większe uczestnictwo w rynku pracy wśród osób z problemami zdrowotnymi, BCC zaproponowała wprowadzenie wspieranego przez rząd programu subsydiowania płac. Inicjatywa ta byłaby skierowana w szczególności do młodych osób w wieku od 16 do 24 lat z problemami zdrowotnymi, a państwo pokrywałoby część ich wynagrodzenia, aby zachęcić pracodawców do oferowania im możliwości zatrudnienia. Ponadto BCC opowiada się za zwiększonym dostępem do programów szkoleniowych z zakresu zdrowia psychicznego i neurodywersyfikacji, a także za zachętami podatkowymi dla firm oferujących usługi zdrowotne swoim pracownikom.

Kluczowe zalecenie dotyczy reformy systemu „fit note”, który służy jako dokumentacja niezdolności pracownika do pracy. BCC sugeruje, że pracodawcy często nie mają wskazówek, jak skutecznie kwestionować te zwolnienia, potencjalnie tracąc możliwości wspierania pracowników w powrocie do pracy. Proponowana reforma obejmuje zapewnienie firmom jaśniejszych porad dotyczących możliwości pracowników, co pozwoli na kontynuowanie zmodyfikowanych lub lżejszych obowiązków, tam gdzie jest to stosowne.

Implikacje ekonomiczne i polityczne

Konsekwencje ekonomiczne długotrwałej choroby są znaczące, zwłaszcza w miarę starzenia się siły roboczej. Profesor David Spencer z Leeds University Business School podkreśla potrzebę współpracy między pracodawcami a rządem w celu zapewnienia zdrowej i produktywnej siły roboczej, stwierdzając: „Koncepcja partnerstwa między pracodawcami wydaje się ważna, ponieważ przyczyny chorób są złożone i wymagają podejścia wieloagencyjnego”. Ta perspektywa zbiega się w czasie z publikacją raportu BCC, poprzedzającym brytyjskie oświadczenie jesienne, podczas którego Kanclerz Rachel Reeves przedstawi strategie fiskalne mające na celu wspieranie wzrostu przy jednoczesnym zarządzaniu wydatkami publicznymi.

Rząd stoi przed podwójnym wyzwaniem stymulowania ekspansji gospodarczej i ograniczania wydatków, co jest równowagą skomplikowaną przez niedawne presje fiskalne. Zalecenia BCC są przedstawiane w tym kontekście, oferując potencjalne rozwiązania, które mogłyby wzmocnić zarówno produkcję gospodarczą, jak i finanse publiczne poprzez zmniejszenie zależności od świadczeń z tytułu długotrwałej choroby. Kwestia długotrwałej choroby jest również identyfikowana jako kluczowy problem dla MŚP, które często mają mniej rozwinięte wsparcie w zakresie zdrowia zawodowego i bardziej nieformalne praktyki HR, co czyni je bardziej podatnymi na dyskrecję menedżerów liniowych. Anthony Rafferty, profesor Studiów nad Zatrudnieniem w Alliance Manchester Business School, zauważa, że brak rozwiązania tego problemu „może być znaczącą przyczyną utraty talentów i kapitału ludzkiego dla organizacji”.