Prezydent USA Donald Trump ogłosił niedawno nałożenie 100% cła na importowane markowe farmaceutyki, które wejdzie w życie 1 października, chyba że zakłady produkcyjne rozpoczną budowę w Stanach Zjednoczonych. Ta inicjatywa polityczna, mająca na celu zachęcenie do krajowej produkcji, ma znaczący wpływ na globalne łańcuchy dostaw farmaceutyków. Polityka ta wpłynie na międzynarodowych producentów leków, którzy polegają na zagranicznej produkcji kluczowych komponentów lub gotowych produktów przeznaczonych na rynek amerykański. Dyrektywa wymaga strategicznej ponownej oceny globalnych operacji przez firmy farmaceutyczne, potencjalnie przyspieszając inwestycje w amerykańskie zdolności produkcyjne.
Nałożenie tych ceł, jak podaje Reuters, stanowi kluczowy moment dla gigantów farmaceutycznych. Termin 1 października sugeruje skrócony czas na wykazanie przez firmy wymiernych postępów w tworzeniu zakładów produkcyjnych w USA. Polityka ta ma na celu przywrócenie równowagi w handlu poprzez zachęcenie do odejścia od polegania na zagranicznej produkcji i wzmocnienie krajowych zdolności przemysłowych w sektorze farmaceutycznym. Implikacje ekonomiczne wykraczają poza cła, potencjalnie wpływając na strategie badań i rozwoju, logistykę łańcucha dostaw i ogólną konkurencyjność rynkową.
Kluczowe farmaceutyki i ich pochodzenie produkcyjne
Zidentyfikowano kilka głośnych, opatentowanych leków, produkowanych obecnie poza USA, ale z istotną sprzedażą na rynku amerykańskim, które mogą być potencjalnie dotknięte. Obejmują one leki i szczepionki od wiodących azjatyckich i europejskich firm farmaceutycznych.
* **Lenvima:** Lek onkologiczny firmy Eisai, Lenvima, produkowany w Japonii, wygenerował około 1,53 miliarda dolarów sprzedaży w USA za rok obrotowy zakończony 31 marca 2025 r. Chociaż Eisai posiada zakład produkcyjny w USA w Baltimore w stanie Maryland, skupiający się na implantach chirurgicznych, główna produkcja Lenvimy odbywa się za granicą.
* **Crysvita:** Lek firmy Kyowa Kirin na hipofosfatemię sprzężoną z chromosomem X, Crysvita, jest produkowany w Japonii. Lek ten odniósł znaczący sukces komercyjny w Ameryce Północnej, przekraczając 1,3 miliarda dolarów sprzedaży netto w ciągu pierwszych czterech lat. Firma inwestuje również w nowy zakład produkcyjny produktów biologicznych w Sanford w Karolinie Północnej, co może zmienić jej przyszły krajobraz produkcyjny.
* **Shingrix i Arexvy:** Szczepionka przeciwko półpaścowi firmy GlaxoSmithKline (GSK), Shingrix, odnotowała sprzedaż w wysokości około 4,50 miliarda dolarów w 2024 roku. Jej składniki są produkowane w Belgii. Podobnie, Arexvy firmy GSK, szczepionka skierowana przeciwko wirusowi syncytialnemu (RSV), przyniosła 590 milionów dolarów sprzedaży w 2024 roku, a jej składniki pochodzą z Belgii i Francji.
* **Ozempic i Wegovy:** Powszechnie znany lek na cukrzycę firmy Novo Nordisk, Ozempic, i jego odpowiednik na odchudzanie, Wegovy, są produkowane w Danii. Sam Ozempic wygenerował znaczącą sprzedaż w wysokości 18,85 miliarda dolarów w 2024 roku. Novo Nordisk aktywnie rozwija swoje zdolności produkcyjne, inwestując znacząco w nową fabrykę w Brazylii w celu zwiększenia produkcji leków z grupy GLP-1.
* **Kymriah:** Terapia komórkowa firmy Novartis, Kymriah, jest produkowana w jej zakładzie w Stein w Szwajcarii. Firma posiada również zakład w USA w Morris Plains w stanie New Jersey, który zajmuje się terapiami CAR-T dla indywidualnych potrzeb pacjentów i badaniami klinicznymi, co sugeruje podwójne podejście do produkcji.
Implikacje strategiczne tych ceł są znaczne. Firmy farmaceutyczne będą musiały przeprowadzić rygorystyczne oceny istniejących luk w swoich łańcuchach dostaw oraz ocenić wykonalność i opłacalność tworzenia lub rozszerzania operacji produkcyjnych w USA. Polityka ta może doprowadzić do dywersyfikacji globalnej produkcji farmaceutycznej, potencjalnie przynosząc korzyści regionom z rozwijającą się infrastrukturą produkcyjną, jednocześnie napędzając innowacje i tworzenie miejsc pracy w Stanach Zjednoczonych. Długoterminowy wpływ na ceny leków i dostępność dla amerykańskich konsumentów pozostaje kluczowym obszarem do ciągłej analizy.